Ο κίνδυνος της μίας μόνο αφήγησης

Είναι αδύνατον να μιλάμε για μία μόνο αφήγηση χωρίς να μιλάμε για εξουσία. [. . .] Πώς αφηγούμαστε τις ιστορίες, ποιος τις αφηγείται, πότε τις αφηγείται, πόσες διαφορετικές αφηγήσεις υπάρχουν πραγματικά εξαρτάται από την εξουσία.

Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι, TEDGlobal, Ιούλιος 2009

Η συγγραφέας Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι, στην καθηλωτική ομιλία της, περιγράφει παραστατικά πώς δημιουργούνται τα στερεότυπα εις βάρος ενός λαού ή κάποιας κοινωνικής ομάδας: παρακάμπτοντας τη συνθετότητα και την πολυμορφία των κοινωνικών χαρακτηριστικών και των κοινωνικών σχέσεων μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε μια ομάδα ανθρώπων βάσει μονάχα ενός χαρακτηριστικού που, ορμώμενοι/ες από τις δικές μας αναπαραστάσεις και στερεότυπα, επιλέγουμε να της αποδίδουμε. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε μάθει, ρητά ή άρρητα, να αναγνωρίζουμε τους κατοίκους της Αφρικής συλλήβδην ως αγράμματους, για παράδειγμα. Η συγγραφέας, για να καταδείξει τη λειτουργία των στερεοτύπων, ξεκινά να περιγράφει τη μονοσήμαντη αναπαράσταση που είχε η ίδια ως παιδί προερχόμενο από τη μεσαία τάξη για τα παιδιά των χωρικών. Και στη συνέχεια επιχειρεί να επεκτείνει αυτή την περιγραφή αναφερόμενη στα στερεότυπα που διατηρεί η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων του αμερικανικού και του ευρωπαϊκού Βορρά για τις χώρες του Νότου.

Εντέλει τα πράγματα μάλλον δεν είναι πάντοτε έτσι όπως (πιστεύουμε πως) φαίνονται, και μια αντιρατσιστική στάση θα μας καλούσε να εξασκηθούμε έτσι ώστε να μπορέσουμε να δούμε τον κόσμο γύρω μας με τρόπο διαφορετικό από τον προφανή.  

Σχολιάστε